موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی شیراز، قدیمیترین موزه استان فارس است که آثار تاریخی ارزشمندی در آن نهفته است. در ادامه سری به آثار موزه میزنیم.
موزه پارس (عمارت کلاه فرنگی) ساختمانی است که در باغ نظر بنا شده است. اشیای ارزشمند بسیاری از دورههای مختلف تاریخی در این موزه به چشم میخورد که هر کدام سرگذشت و پیشینه خاص خود را دارند. این عمارت در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی به همت انجمن آثار ملی ایران و با کوشش و تلاش شادروانان علی اصغر حکمت شیرازی، علی سامی و فریدون توللی با تغییر کاربری به عنوان نخستین موزه شهرستانهای کشور مشغول به فعالیت شد. در قسمت اول مقاله معماری بنا و محوطه اطرف را بررسی کردیم. حال نوبت به آن رسیده که سری به داخل موزه بزنیم و آثار ارزشمند آن را مرور کنیم.
فضای داخلی موزه
فضای داخلی بنا شامل یک تالار مرکزی همراه با گنبد است. این عمارت سنگ فرش شده و از مهمترین اجزای داخلی بنا میتوان به حوض هشت ضلعی یکپارچه از سنگ مرمر در مرکز عمارت اشاره کرد که از نظر هنر و صنعت بسیار حائز اهمیت است. معماری بنا بسیار زیبا و خیرهکننده است. ساختمان دارای چهار شاهنشین است که به صورت زیبایی طراحی شدهاند. سطوح داخلی عمارت شامل طاقها و میان طاقها، همگی به صورت منظم و گچی هستند که با نقاشیهای گل و مرغ و خطوط اسلیمی مزین شدهاند. به دلیل صدماتی که به دستور آقامحمدخان قاجار به نقاشیها وارد شد، این نقاشیها توسط استاد محمدباقر جهانمیری به سبک دوره زندیه با رنگهای گیاهی بازسازی شده است. در سال ۱۳۴۵ و ۱۳۶۴ هجری شمسی به منظور مشخص شدن نقاشیهای دوره زندیه، سقف شاهنشین شمالی طی دو سال لایهبرداری شد و بقیه بخشهای سقف به همان شکل باقی ماند.
حد فاصل هر شاهنشین یک اتاق زاویه قرار دارد و هر دو اتاق زاویه دارای بخاری دیواری است. اتاق ضلع شمال شرقی دارای مقرنسکاری و نقوش متفاوتی است. این اتاق با اهمیتتر و زیباتر از سایر اتاقها ساخته شده است. ازارههای این اتاق از سنگ مرمر با نقاشیهای ظریف، رنگ و روغن است که توسط استاد بدر آقای سامی مرمت و بازسازی شده است.
مقبره کریم خان زند شاید مهمترین جزء موزه باشد. پس از درگذشت کریم خان زند در سال ۱۱۹۳ هجری قمری و بنا به وصیتش، پیکر این شهریار نامآور در شاهنشین شرقی به خاک سپرده شد.
آقامحمدخان قاجار پس از ۱۳ سال، در سال ۱۲۰۶ به سبب کینهتوزی نسبت به خاندان زند، استخوانهای کریم خان را از محل دفن خارج و به زیر پلکان کاخ گلستان در تهران انتقال داد تا هر روز بر مدفن وی پا بگذارد. در زمان پهلوی اول، استخوانهای کریم خان به جایگاه نخست انتقال داد شد.
منبع : کجارو